Canlilarin Temel Bilesenleri

YGS, Canlıların Temel Bileşenleri Konu Anlatımı

---

---

YGS, Canlıların Temel Bileşenleri Konu Anlatımı

İNORGANİK BİLEŞİKLER  Su Asit Bazlar Tuz Mineraller

ORGANİK BİLEŞİKLER  Karbonhidratlar Yağlar Proteinler Enzimler Vitaminler Nükleik asitler

GÖREVLERİNE GÖRE BESİNLER:

Enerji Vericiler Karbonhidratlar Yağlar Proteinler

Yapıcı-Onarıcılar Su Yağlar Proteinler Madensel Tuzlar

Düzenleyiciler: Proteinler Su Madensel Tuzlar Vitaminler

İNORGANİK BİLEŞİKLER:

Canlıların üretemeyip dışarıdan hazır aldığı maddelerdir.
A. Su:

Hayvanlarda ve bitkilerde yoğun miktarda bulunmaktadır. Fotosentez de besin ve oksijen üretiminde de kullanılır.
Özellikleri:

• Besinlerin çalışması için ortamda olması gerekir.
• Besinlerin sindirimde yer alır.
• Besinlerin taşınmasında.
• Boşaltım hücrelerinin atılmasında
• Terleme ile vücut ısısının ayarlanmasında
• Su çok iyi bir çözücüdür.

B: Asit:

 Sulu çözeltilerde elektriği iletir ve H+ iyonunu verir.

Özellikleri:

• Tatları ekşidir.
• Mavi turnusal kağıdının kırmızıya dönüştürürler
• Asitler metallerle tepkimeye girer
• pH değeri 0-7 arasındadır.

C: Bazlar:

• Sulu çözeltilerinde OH- iyonunu verirler ve elektriği iletirler.
• Kırmızı turnusol kağıdını maviye çeviriler
• pH değeri 7 ile 14 arasındadır.
• Ele alındığında kayganlık hissi verir.
• Tatları acıdır.

D:Tuz:

• Asiteler ve bazların birleşmesinden oluşur.

Ör: HCI+ NaOH à NaCl + Su

E. Mineraller:

Hücreleri karbonhidrat, protein ve yağ gibi organik bileşikler ile vücuda alınan inorganik tuzlardır.
Özellikleri:

• Enerji vermezler
• Sindirilmezler
• Hücre zarından geçebilirler
• Fazlası ter, dışkı ve idrarla atılır.
• Enzimlerin yapısına kofaktör olarak katılırlar.
• İnsanlarda 40 çeşit mineral bulunmaktadır.
• Eksikliğinde rahatsızlıklara ve hastalıklara neden olur.
• Ozmatik basıncın dengede tutulmasını sağlar
• İyon konsantrasyonunu sağlar.

Kalsiyum (Ca)

Kemik ve dişlerin yapısında bulunur. Kasların kasılmasında sinir hücrelerinin çalışmasında ve kanının pıhtılaşmasında görev yapar. Eksikliğinde raşitizm ve kanın geç pıhtılaşması olayları görülür.

Demir: (Fe)

Alyuvarların yapısına katılır. Eksikliğinde alemi hastalığı görülür.

Fosfor (P):

Kemik ve dişlerin yapısına katılır. Ayrıca DNA,RNA ve ATP bulunur.

Magnezyum (Mg):

Kemiklerin yapısında sinir ve kasların çalışmasında ve ATP üretiminde kullanılır.

Sodyum (Na):

Sinir ve kasların çalışmasında hücrelerde su tutulmasında kullanılır.

Potasyum (K):

Sinir hücrelerinin çalışmasında ve protein ve glikojen sentezinde hücre içinde su tutulmasında kullanılır.

İyot (I):

Tiroit bezinin hormonu olan tiroksinin yapısına katılır. Eksikliğinde guatır hastalığı oluşur.